पानीको माग गर्दै खोटाङमा भ्यागुताको बिबाह

दमन राई/खोटाङ
जेठ ४, लामो समयसम्म पानी नपरेपछि खोटाङको चिसापानी र खोटाङ बजारका किसानहरुले भ्यागुताको बिहे गरिदिएका छन् । ९ महिना अघिदेखि पानी नपरेपछि चिसापानी र खोटाङ बजारका किसानहरुले स्थानीय सावा खोलाको भानुमतीमा गएर भ्यागुताको बिहे गरिदिएका हुन् । दुई हजार बढि किसानहरुले बाजा-गाजासहित खोलामा गएर धुमधामकासाथ भ्यागुताको बिबाह गरिदिएका हुन् । किसानहरुले भ्यागुताको बिबाहसंगै पिपल र आँपको पातको एक हजार आठ वटा खोची दुना गाँसेर पानीको माग गर्दै खोलामा बगाएका चिसापानीका स्थानीय शिक्षक कपिलमणी घिमिरेले जानकारी दिनु भयो । ६० वर्ष यताकै लामो मानिएको खडेरीले जिल्लाको दक्षिणी क्षेत्रका चिसापानी खोटाङ बजार दिप्लुङ बड्कादियाले सुन्तले फक्टाङ मौवाबोटे पौवासेरा बराहपोखरी साउनेचौरलगायत दर्जनौं गाबिसका किसानहरुले अन्न-वाली लगाउन पाएका छैनन् । पानीको अभावमा चैते धानको बीउ ब्याडमै फुलेको छ भने समयमा मकै पनि छर्न सकेका छैनन् । बाजा-गाजकासाथ माईकिङ गर्दै खोलामा पुगेका किसानहरुले ईन्द्रको प्रार्थना गरेका छन् । उनीहरुले एक आपसमा पानीले छ्यापाछ्याप गर्दै ॐ लेखेको पिपल र आँपको पात पनि खोलामा बगाएका शिक्षक घिमिरेले बताउनु भयो । यस्तै बर्षेवाली लगाउने समय बितिसक्दा पनि पानी नपरेपछि रतन्छाका किसानले नाग पूजा गरेका छन् । रतन्छा-४ का किसानले बेरिया खोलाको फराके दहमा जाँड-रक्सी चढाएर नाग पूजा गरेका हुन् ।

सुर्यबहादुर जिल्लाकै नमूना कफी व्यवसायी

दमन राई/खोटाङ
बैसाख-३१, खोटाङ चिसापानी-२ का सुर्यबहादुर राई जिल्लाकै नमूना कफी व्यवसायी बन्नु भएको छ । राई आफ्नो दुई रोपनी जग्गामा कफी खेती गरेर नमूना कफी व्यवसायी बन्नु भएको हो । एक बोटमा बार्षिक सात देखि आठ किलो उत्पादन हुने कफी बिक्री गरेर राईले आफ्नै ठाउँमा राम्रो कमाई गरिरहनु भएको छ । ईलामबाट कफीको बीउ ल्याएर खेती शुरु गर्नु भएका राईले आफ्नो आठ जनाको परिवार धानीरहनु भएको छ । कफीको सुकाएको ड्रईचेरी दाना प्रतिकिलो ५० र बोक्रा छोडाइएको पार्चमेन्ट दाना प्रतिकिलो डेढ सयमा बिक्री हुने गरेको राईले बताउनु भयो । राईकोअनुशार पुर्वको ईटहरी काठकाडौं कफीको मुख्य बजार हो । कफी अन्य बालीभन्दा उत्पादनमूलक भएको बताउनुहुने राईले यसको बेर्ना समेत उत्पादन गर्दै आउनु भएको छ । पाँचथर र ईलाममा कफी खेती गरेको देख्नु भएका प्रहरीका पेन्सनर राईले गाउँ फर्किएर कफी खेती गर्नु भएको हो । यस क्षेत्रमा अहिले रोपेको तीन वर्षपछि फल दिने कफी खेती गर्नेहरुको लहर नै चलेको छ । राईको सिको गर्दै चिसापानी-७ का चन्द्र प्रधान भोला प्रधान देवीबहादुर प्रधान लक्ष्मण प्रधान देबीबहादुर कार्की एकराज कोईराला सम्झना राई दिप्लुङका दिपक राई सावकटहरेका हाङदीप खम्बुलगायतले कफी खेती शुरु गर्नु भएको छ ।
बालसेवा समाज नेपाल नेर्पा कृषि तथा नाहिमा कृषि श्रोत केन्द्रबाट हौसला पाईरहेका राईले कफीबाहेक चिया खेती समेत शुरु गरेको बताउनु भयो ।

फरक जातको केटीसंग बिबाह गरेको भन्दै दाजुभाईद्धारा बहिस्कार

दमन राई/खोटाङ
बैसाख-३१, तल्ला जातको केटीसंग बिबाह गरेको भन्दै खोटाङ च्यास्मीटार-७ का हिरालाल राईलाई दाजुभाईले अलग बनाएका छन् । आफुभन्दा तल्ला जातको छिताहार केटीसंग बिबाह गरेको भन्दै दाजुभाईले राईलाई अलग गरेका हुन् । दाजुभाईले आफ्नो कुलपित्री गरेकोबेला आवत-जावतमा रोक लगाएको राईले बताउनु भयो । दाजु भाईले आफ्नो घरमा आउन नदिने र उनको घरमा पनि नजाने बताएका छन् । नआउने हिरालालले डिकुवा-७ ओफ्लाङका छिताहार जातका केटीसंग बिबाह गर्नु भएको छ । डिकुवामा नौ घर संख्यमा बस्दै आएका छिताहारलाई तल्लो जातकोरुपमा भेदभाव गरिदै आइएको छ । स्थानीय सामाजिक परम्पराअनुशार राई र बिश्वकर्माबाट जन्मीएका सन्तानलाई छिताहार भनिन्छ । उता उदयपुरको मादलेमा पनि तीन दर्जन छिताहार परिवारको बसोबास रहेको छ । उनीहरुले भने गत २०६२ साल मंसिरमै यस्तो कुप्रथाको सामुहिक अन्त्यको घोषणा गरिसकेका छन् ।

चट्याङ लागेर खोटाङमा दुई जनाको ज्यान गयो

दमन राई/खोटाङ
बैसाख-२४, चट्याङ लागेर खोटाङमा दुई जनाको ज्यान गएको छ । हावा हुरीसँगै परेको चट्याङले नेर्पा-८ रामपुरका केदार बास्तोला र जालपा-४ साम्वारेका बालिका प्रकृति राईको ज्यान गएको हो । चट्याङ लागेर दुई जना घाईते भएका छन् । आज दिउसो परेको चट्याङ लागेर नेर्पाका १९ वर्षीय बास्तोलाको ज्यान गएको हो । छिमेकी अम्बरबहादुर मगरको घरमा गएकोबेला बिद्युत मिटर बक्समा चट्याङ परेको चट्याङ लागेर बास्तोलाको ज्यान गएको हो । चट्याङ लागेर घाईते भएका बास्तोलाको उपचारकोलागि जिल्ला अस्पताल लैजादै गर्दा बाटैमा ज्यान गएको जिल्ला प्रहरी कार्यलय खोटाङका प्रहरी सहायक निरिक्षक भोजराज रखालले जानकारी दिनु भयो । यस्तै चट्याङ लागेर जालपामा बालिका प्रकृतीको ज्यान गएको छ । हिजो परेको दिउसो परेको चट्याङ लागेर खार्मी-९ कुम्देलका निर वाहादुर राईको ७ वर्षिय छोरी प्रकृतीको ज्यान गएको हो । यस्तै समला राई र केशर राई घाईते भएका छन् । मृत बालिका पढाईको क्रममा जालपामा आफन्त कहाँ वस्दै आएका थिए ।

किरात जनवादी वर्कस पार्टीद्धारा प्रहरीचौकी आक्रमणको जिम्मा

दमन राई/खोटाङ

बैसाख-२२, अज्ञात हतियारधारी समुहले खोटाङको नुनथलास्थित प्रहरी चौकीबाट छ थान हतियार र पाँच सय १६ राउण्ड गोली लुटेका छन् । १५/२० जनाको समुहमा हतियारसहित आएका नकावधारी समुहले प्रहरीचौकी नियन्त्रणमा लिई चौकीमा भएका पाँच थान थ्री नट थ्री राईफल र एक थान चाईनीज पेस्तोल लुटेर लगेको जिल्ला प्रहरी कार्यलय खोटाङका प्रहरी नायव उपरिक्षक टेकबहादुर तामाङले बताउनु भयो । उनीहरुले चौकीमा भएको राईफलको पाँच सय राउण्ड गोली र पेस्तोलको १६ राउण्ड गोली समेत लुटेर लगेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय खोटाङले जनाएको छ । उनीहरुले प्रहरीलाई नियन्त्रणमा लिएर सामान्य कुटपिट समेत गरेका थिए । घटनापछि खोजी कार्यमा परिचालन गरिएका प्रहरीले आज लुटिएको एक थान साचार सेट फेला पारेका छन् ।

यसैबीच सशस्त्र भुमीगत किरात जनवादी वर्कस पार्टीले प्रहरीचौकीमा भएको घटनाको जिम्मा लिएको छ । वर्कसका केन्द्रीय सह-सचिव हाङछा किरातीले टेलिफोनबाट प्रहरीचौकीमा भएको घटनाको जिम्मा लिनु भएको हो । सह सचिव किरातीले घटनामा आफ्नो कार्यकर्ताको संलग्नता रहेको स्वीकार गर्नुभए पनि कुनै हतियार भने नलगेको दावी गर्नु भयो । हतियार लुटेको भन्ने प्रहरीको खण्डन गर्नुहुदै उहाँले प्रहरीलाई चौकी छाडेर सदरमुकाम जानमात्र आग्रह गरेको जिकिर गर्नु भयो । सदरमुकाम दिक्तेलबाट तीन घण्टा टाढा रहेको चौकीमा प्रहरी सहायक निरिक्ष राजकुमार खड्काको नेतृत्वमा आठ जना प्रहरी थिए । घटनापछि प्रहरीले जिल्लाको सुरक्षा व्यवस्था कडा बनाएको छ । अहिले उनीहरुको खोजी भईरहेका प्रहरी नायक उपरिक्षक तामाङले बताउनु भयो ।

यसअघि किरात जनवादी वर्कस पार्टीले २०६४ माघ ७ गते बेलुकी जिल्लाको तीन प्रहरी चौकीमा एकैसाथ आक्रमण गरी हतियार लुटेको थियो ।